It’s the Political Economy, Stupid
Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (Αποθήκη B1, λιμάνι Θεσσαλονίκης)
27 Ιουνίου–14 Οκτωβρίου 2012
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00, Κυριακή 11:00-15:00 (για το θερινό ωράριο, επιβεβαιώστε τις ώρες στο www.cact.gr)
Παγκοσμιοποίηση, ιδιωτικοποιήσεις, ελαστικές εργασιακές σχέσεις, αποκρατικοποιημένες αγορές. 30 χρόνια νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού έχουν οδηγήσει τις περισσότερες κυβερνήσεις του πλανήτη στην ολική ή μερική εγκατάλειψη του μέχρι πρόσφατα ρόλου τους ως διαμεσολαβητών μεταξύ της ασφάλειας της πλειοψηφίας και των κερδοσκόπων του εταιρικού τομέα. Δεν προκάλεσε έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι, όταν τα προβλήματα στον τομέα των ακινήτων και της οικονομίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ως αποτέλεσμα μία παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2008, οι κυβερνήσεις όλου του κόσμου ενίσχυσαν με τρισεκατομμύρια δολάρια τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο την μεγαλύτερη διαχρονικά μεταφορά κεφαλαίου στον ιδιωτικό τομέα. Ένα επιχείρημα υπέρ αυτής της χωρίς προηγούμενο πράξης ήταν ότι πολλοί από αυτούς τους διεθνείς οργανισμούς ήταν «πολύ μεγάλοι, για να καταρρεύσουν». Ωστόσο, παρόλες τις τεράστιες δαπάνες, εκατομμύρια πολίτες σύντομα έχασαν τα σπίτια και τους πόρους τους, ενώ η οικονομική και κοινωνική ζημιά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Το κόστος αυτών των αποπληρωμών προκαλεί ίλιγγο. Τα κράτη δανείστηκαν κεφάλαιο για να διασώσουν τα χρηματοπιστωτικά τους ιδρύματα, με αποτέλεσμα το εθνικό τους χρέος και η πιστοληπτική τους ικανότητα και αξιοπιστία να επιδεινώνονται. Η διαχείριση αυτών των ελλειμματικών προϋπολογισμών θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική αν οι εύπορες πολυεθνικές εταιρείες αναγκαζόντουσαν να ενισχύσουν την οικονομία.
Αντ’ αυτού, οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις αποφάσισαν να υιοθετήσουν ασφυκτικά αυστηρά προγράμματα, μέσω των οποίων μειώθηκαν δραματικά οι δημόσιες υπηρεσίες και η κοινωνική πρόνοια. Δεν χρειάζεται φυσικά να ειπωθεί, ότι αυτά τα μέτρα λιτότητας δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις προσδοκίες της πλειοψηφίας, ενώ ταυτόχρονα η αυξανόμενη απάθεια των ψηφοφόρων είναι ένα σοβαρό επακόλουθο του απροκάλυπτου τρόπου λήψης αποφάσεων από τα υψηλά κλιμάκια.
Σήμερα, παρακολουθούμε την καταστροφή του καπιταλισμού να έχει μεταλλαχθεί σε μέγιστη κρίση και για την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Η πρωταρχική ιδέα του μοντέρνου-έθνους-κράτους είναι σε κίνδυνο, καθώς η ροή οικονομικού κεφαλαίου έχει ξεφύγει από τα στενά όρια των χωρών και διαλύει όλα όσα θεωρούνταν κάποτε στέρεα απέναντι στην κερδοσκοπία των αγορών, ενώ το πολιτικό κεφάλαιο ναρκοθετεί κάθε βιο-πολιτική αξία. Είναι η ίδια η κοινωνική τάξη και η έννοια της διακυβέρνησης με την αρχαϊκή έννοια της ασφάλειας και της ευημερίας, τα οποία έχουν καταλήξει σε σύγχρονα συντρίμμια. Ο θεωρητικός Slavoj Žižek θέτει το ζήτημα ως εξής: «βασικός στόχος της κυρίαρχης ιδεολογίας στη σημερινή κρίση είναι να επιβάλλει ένα αφήγημα, το οποίο θα μεταθέσει την ευθύνη για την κατάρρευση από το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα καθαυτό, σε δευτερεύουσες και ενδεχόμενες παρεκκλίσεις (ελαστικότερη νομοθεσία, διαπλοκή μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων κτλ)
Η έκθεση It’s the Political Economy, Stupid [2] λειτουργεί ως χώρος συνάντησης για σημαντικούς καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, οι οποίοι μέσα από τα έργα τους εστιάζουν την προσοχή τους στην τρέχουσα κρίση με συνεπή κριτική ματιά. Αντί για μία συναίνεση στον όλεθρο, αναρωτιόμαστε μέσα από την έκθεση, μήπως είναι καιρός να μην πιεζόμαστε πια από τις πειθαρχικές προσταγές της καπιταλιστικής λογικής και να μπορέσουμε, χρησιμοποιώντας την τέχνη, να διασώσουμε την ίδια την έννοια της κοινωνίας.
[1] Slavoj Žižek, First as Tragedy, Then as Farce. Verso Books, London/New York 2009, σελ. 19
[2] Ο τίτλος It’s the Political Economy, Stupid είναι παράφραση του “It’s the economy, stupid” από τον Slavoj Žižek, φράση με μεγάλη απήχηση κατά τη διάρκεια της επιτυχημένης προεκλογικής εκστρατείας του Μπιλ Κλίντον για τις προεδρικές εκλογές του 1992 απέναντι στον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ, George Bush Senior.
Oliver Ressler & Gregory Sholette
Καλλιτέχνες:
Zanny Begg (AU) & Oliver Ressler (AT) | Filippo Berta (IT) | Linda Bilda (AT) | Libia Castro (ES) & Ólafur Ólafsson (IS) | Julia Christensen (US) | Yevgeniy Fiks, Olga Kopenkina, Alexandra Lerman (US) | flo6x8 (ES) | Melanie Gilligan (CA) | Jan Peter Hammer (DE) | Alicia Herrero (AR) | Institute for Wishful Thinking (US) | Sherry Millner(US) & Ernie Larsen(US) | Isa Rosenberger (AT) | Dread Scott (US)
Το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, συνεπές στο ρόλο που έχει προδιαγράψει ως πεδίο διασταύρωσης ποικίλων αντιλήψεων και πρακτικών γύρω από τη σύγχρονη τέχνη και τη σχέση τη με την κοινωνία, προσκάλεσε τους επιμελητές Oliver Ressler και Gregory Sholette να παρουσιάσουν την έκθεση It’s the Political Economy, Stupid στο ελληνικό κοινό, μετά την ολοκλήρωση της στο Austrian Cultural Forum στη Νέα Υόρκη και πριν τη φιλοξενία της στο Pori Art Museum στη Φινλανδία, την άνοιξη του 2013. Τα ζητήματα που θέτει η έκθεση, η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και οι επιπτώσεις του στην καθημερινότητα αφορούν άμεσα την Ελλάδα, από την οποία για πολλούς ξεκίνησε το ευρωπαϊκό πείραμα αναδιανομής κεφαλαίων, διάλυσης εργασιακών κεκτημένων και οργανωμένων προνοιακών δομών, και πλήρους εξάρτησης της πολιτικής ζωής από τις δυνάμεις του κεφαλαίου.
Η έκθεση πραγματοποιείται με ελάχιστους πόρους, σε μία περίοδο που κορυφώνεται ίσως η κοινωνική κρίση και η κοινωνικοπολιτική αβεβαιότητα, αλλά κατόρθωσε να συγκεντρώσει ήδη από την περίοδο της προετοιμασίας της μεγάλο ενδιαφέρον και ανταπόκριση. Υλοποιείται δε χάρη στην ενίσχυση, στην αλληλεγγύη και την εθελοντική προσφορά φορέων, συνεργατών και φίλων, καθώς και χάρη στον επαγγελματισμό και την αφοσίωση όλων των στελεχών του ΚΜΣΤ και την υποστήριξη της Διοίκησης που μας επιτρέπει να συνεχίζουμε το έργο μας σε πείσμα των αντιξοοτήτων.
Συραγώ Τσιάρα
Ιστορικός Τέχνης- Προϊσταμένη ΚΣΤΘ
Επιμέλεια: Oliver Ressler & Gregory Sholette
Συντονισμός για το ΚΣΤΘ: Αρετή Λεοπούλου, Θοδωρής Μάρκογλου
Δημόσιες Σχέσεις & Επικοινωνία: Χρύσα Ζαρκαλή
Επόπτης χώρου: Ελένη Στεργίου
Υποτιτλισμός βίντεο: Ο υποτιτλισμός των βίντεο έγινε από τους σπουδαστές του σεμιναρίου Οπτικοακουστικής Μετάφρασης και Υποτιτλισμού που πραγματοποιήθηκε στο ΟΞΥΓΟΝΟ (Φεβρουάριος-Απρίλιος 2012).
Εισηγήτρια: Κατερίνα Γουλέτη
Ομάδα: Ηλέκτρα Αθανασίου, Νίνα Ζβε, Νικολεττα Καρύδα, Χριστινα Πέσιου, Ανατολή Σταυρουλοπουλου
Φορείς-Υποστηρικτές: Austrian Embassy in Athens, Αυστριακή Πρεσβεία Αθήνας | Goethe Institut Thessaloniki
Πρόγραμμα παράλληλων δράσεων
27.06, @ ΚΣΤΘ, 20:30
Δράση της Ομάδας ΕΝ ΦΛΩ: παραγωγή, εκτύπωση και ελεύθερη διακίνηση "εικαστικών χαρτονομισμάτων". Μέρος του Performance now v.3.: Πρακτικές εμπλοκής. (Όλο το πρόγραμμα της συγκεκριμένης σειράς δράσεων, θα ανακοινωθεί στο www.cact.gr. Συμμετέχοντες: Ομάδα ΕΝ ΦΛΩ, Αγγελική Αυγητίδου, Φωτεινή Καλλέ, Αλέξανδρος Πλωμαρίτης, Γιάννης Σταμενίτης, Μάριος Χατζηπροκοπίου. Επιμέλεια: Αυγητίδου Αγγελική
28.06, @ ΚΣΤΘ, 11.30
Ημερίδα: It’s the political economy, stupid. Σύγχρονη Τέχνη και Παγκόσμια Οικονομική Κρίση».
Ομιλητές: Filippo Berta, Linda Bilda, Jan Peter Hammer, Olga Kopenkina, Sherry Millner & Ernie Larsen, Oliver Ressler, Gregory Sholette, Ιωάννης Παπαδόπουλος, Γιάννης Σταυρακάκης, Συραγώ Τσιάρα
27.06-30.09, @ CACT project room
Προβολή του ντοκιμαντέρ Σκέψεις στην εποχή των τεράτων (Παραγωγή-Σκηνοθεσία Γιώργος Κεραμιδιώτης)
1,15,29.09: Ξενάγηση από τους συντονιστές της έκθεσης Αρετή Λεοπούλου & Θοδωρή Μάρκογλου