Γενικά χαρακτηριστικά/περιγραφή:
Σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχεδιάστηκε, οργανώθηκε και υλοποιείται από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στα πλαίσια της έκθεσης Έλληνες Χαράκτες που θα παρουσιαστεί στους χώρους της Μονής Λαζαριστών από 21 Μαρτίου έως και 27 Απριλίου 2008. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα απευθύνονται αντίστοιχα σε μαθητές και μαθήτριες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και σε φοιτητές, σπουδαστές ιδιωτικών σχολών, πολιτιστικά ΙΕΚ και μέλη πολιτιστικών κέντρων.
Σχεδιασμός:
Κατά τη διαδικασία τόσο του σχεδιασμού όσο και της εφαρμογής του
προγράμματος έχουν ληφθεί υπόψη: το ηλικιακό στάδιο των μαθητών, το γνωστικό τους επίπεδο, οι πιθανές προσλαμβάνουσες, τα ερεθίσματα και τα ενδιαφέροντα των σημερινών μαθητών μέσω των ΜΜΕ, του διαδικτύου και την παρουσία των υπόλοιπων εφαρμογών της τεχνολογίας στην καθημερινή τους ζωή, η μέχρι τώρα επαφή και γνωριμία τους με το αντικείμενο της Τέχνης μέσα από τη διδακτέα ύλη των σχολικών τους μαθημάτων (Έκθεση ιδεών, Νέα Ελληνικά, Σχέδιο, Αισθητική αγωγή, Καλλιτεχνικά κ.α.)
Στόχοι:
Πρωταρχικό στόχο του προγράμματος αποτελεί η εξοικείωση των μαθητών και μαθητριών με το μουσείο, τους Έλληνες χαράκτες και με τις μεθόδους- τεχνικές της χαρακτικής τέχνης. Το πρόγραμμα αποσκοπεί ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης των παιδιών μαθαίνοντας τον τρόπο που μπορούν να προσεγγίσουν ένα χαρακτικό έργο τέχνης. Προωθεί την εμπλοκή τους στην καλλιτεχνική διαδικασία με παροχή ερεθισμάτων για δημιουργική έκφραση και παράλληλα την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης μέσω των πληροφοριών που παρέχονται για τα έργα.
Εφαρμογή:
Η εφαρμογή του προγράμματος πραγματοποιείται στους χώρους του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών και βασίζεται στα χαρακτικά έργα που παρουσιάζουν οι εξής καλλιτέχνες: Οδυσσέας Αννιτσάκης, Ράνια Σταθοπούλου, Ρένα Ανούση-Ηλία, Νίκος Σταυρακαντωνάκης, Μιχάλης Αρφαράς, Γιάννης Στεφανάκης, Μάγδα Βαμβατήρα, Μαίρη Σχοινά, Εύα Βασδέκη, Βανέσσα Τουζλούκωφ, Γιώργος Βλασσόπουλος, Βίκυ Τσαλαματά, Χριστόδουλος Γκαλντέμης, Σερχάτ Τσελικέρ-Μπαπίρ, Γιώργος Γκρέκας, Αναστασία Τσετουλίδου, Γιάννης Γουρζής, Αναστασία Χαροκόπου, Ράνια Γριμάλδη-Κορομηλά, Φλοράνς Χρηστάκη , Νίκος Δεσεκόπουλος, Μαρία Ζιάκα, Κριστιάνα Ηλιοπούλου, Λίζη Καλλιγά, Ελένη Κάπρου, Γιάννης Καψιδάκης, Γιάννης Κολιός, ʼρια Κομιανού, Γρηγόρης Κότσαρης, Δήμητρα Κουμαντάκη, Ντίνα Κώτσιου, Μαρίνα Μαραβελάκη, Τζένη Μαρκάκη, Γιώργος Μήλιος, Δημήτρης Μηλιώτης, Βούλα Μούλου-Δούλη, Τόνια Νικολαίδη , Ίρις Ξύλα-Ξαναλάτου, Γιώργος Πάλλης, Πίνο Παντολφίνι, Βαρθολομαίος Παπαδαντωνάκης, Κατερίνα Παπαδημητροπούλου, Μαρία Πάτση, και η Μία Περιβόλα.
Η εκπαιδευτική εφαρμογή που απευθύνεται σε μαθητές- τριες Γυμνασίου και Λυκείου συνίσταται σε προγραμματισμένη επίσκεψη στους χώρους της Μονής Λαζαριστών όπου παρακολουθούν ξενάγηση διάρκειας 45 λεπτών με σκοπό την ενημέρωσή τους για την ταυτότητα και το χαρακτήρα της έκθεσης μέσω ενός διαλόγου που αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτούς και την ομάδα του εκπαιδευτικού προγράμματος ενώ ενθαρρύνονται να εκφράσουν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Γίνεται εκτεταμένη συζήτηση πάνω στα έργα που περιλαμβάνονται στην έκθεση και την τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για καθένα από αυτά. Η ξενάγηση ολοκληρώνεται με μια σύντομη επίδειξη της διαδικασίας κατά την οποία τελειοποιείται ένα χαρακτικό έργο και των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες Δημοτικού διαρκεί 90 λεπτά, πλαισιώνεται από έναν αριθμό δράσεων και είναι προσαρμοσμένο στο ηλικιακό στάδιο των μαθητών όπως και στο γνωστικό τους επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, στο χώρο της Μονής Λαζαριστών οι δραστηριότητες είναι οι εξής:
• Συλλογή από απλά καθημερινά αντικείμενα (φύλλα, νομίσματα, επιφάνειες με υφή) με ανάγλυφη επιφάνεια και σκιαγράφησή τους. Απλή και βασική μέθοδος κατανόησης του ανάγλυφου.
• Τυπώματα με φελλούς , σφραγίδες και πατάτα. Εισαγωγή στις έννοιες της χαρακτικής, και της πολλαπλότητας των τυπωμάτων.
• Ανάλογη με την ξυλογραφία.
Πλαστική επιφάνεια, η οποία περνιέται ολόκληρη με ακρυλικό η γκουάς και στη συνέχεια πριν στεγνώσει με μπατονέτα σχηματίζεται πάνω το επιθυμητό σχέδιο, καθώς η μπατονέτα αφαιρεί το χρώμα σε διάφορα σημεία. Στη συνέχεια τοποθετούμε το χαρτί πάνω στην επιφάνεια και τυπώνουμε όσα αντίτυπα μπορέσουμε προτού στεγνώσει το χρώμα.
• Τεχνική αποκάλυψης.
Χρησιμοποιούμε μια λευκή επιφάνεια η οποία περνιέται με χρώματα λαδοπαστέλ, στη συνέχεια χρωματίζεται ολόκληρη με μια στρώση από γκουάς κατά προτίμηση σκούρου χρώματος και πριν στεγνώσει το γκουάς χαράσσεται/καθαρίζεται σε σημεία αναλόγως με το επιθυμητό σχέδιο για να αποκαλυφθούν οι διάφορες αποχρώσεις του λαδοπαστέλ. (βασισμένο στην ιδιότητα του λαδιού να μην απορροφάει χρώμα που έχει ως βάση το νερό-λιθογραφία).
Τέλος, στα πλαίσια της έκθεσης θα λειτουργήσει «Εργαστήριο Χαρακτικής» σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο μέσα στο μουσείο το οποίο θα απευθύνεται σε ομάδες ενηλίκων και θα λειτουργήσει με κλειστά τμήματα, δύο Κυριακές του μήνα από 2 δίωρα, 12:00 με 14:00 το μεσημέρι. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν διεξοδικά για τις βασικές έννοιες και αρχές που διέπουν την τέχνη και τις διαφορετικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται. Με την κατάλληλη καθοδήγηση όλοι θα έχουν την ευκαιρία να μεταφέρουν στο λινόλεουμ το δικό τους έργο, να το χαράξουν και να το τυπώσουν. Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα είναι το εξής:
1η ώρα: Εισαγωγή στην Τέχνη της Χαρακτικής
2η ώρα: Σχέδιο σε χαρτί
3η ώρα: Δοκιμή Χάραξης- Πέρασμα σε λινόλεουμ και χάραξη
4η ώρα: Τύπωμα του έργου
Στο εργαστήριο θα χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω υλικά τα οποία παρέχονται από το μουσείο: Λινόλεουμ, Μελάνι μαύρο, Ρολάκια, Μπρενεσουάρ, Κόλλες ειδικές για τύπωμα χαρακτικής, Πλαστική επιφάνεια, Κοπίδια.
Σε κάθε εφαρμογή του προγράμματος συμμετέχει μουσειοπαιδαγωγός- εμψυχωτής από την ομάδα σχεδιασμού του προγράμματος και σε όλες σχεδόν τις μέχρι τώρα εφαρμογές υπήρξε μέριμνα ώστε να αλληλοσυμπληρώνονται οι ειδικότητες των εμψυχωτών (ιστορικός τέχνης + μουσειολόγος ή μουσειοπαιδαγωγός).
• Την επιμέλεια του προγράμματος έχει η Συραγώ Τσιάρα, Διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
• Στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος «Εικαστικό Πανόραμα στην Ελλάδα ΙΙ- 2007» συμμετείχαν οι: Βολογιανίδου Εύη, Ιστορικός Τέχνης, Μανώλη Νικολίνα, Αποφ. Τμήμ. Πλαστ. Τεχνών & Επιστημών της Τέχνης, Παπαβέργου Εύη, Επιμελήτρια- Μουσειολόγος, Παρασκευά Κατερίνα, Μουσειοπαιδαγωγός, Τσακιρίδου Ολυμπία, Ιστορικός Τέχνης.
Για συμμετοχή στις ξεναγήσεις, στο Εργαστήριο Χαρακτικής και στα Εκπαιδευτικά Προγράμματα επικοινωνήστε στα τηλέφωνα 2310- 546683 και 2310 593271, Δευτέρα με Παρασκευή 10:00- 14:00 με την υπεύθυνη συντονισμού Δόμνα Γούναρη.
• Η τιμή ομαδικού εισιτηρίου είναι 1€ ανά μαθητή- τρια.
• Η συμμετοχή στο εργαστήριο χαρακτικής κοστίζει 15 Ευρώ ανά άτομο